Oud industrieterrein wordt Creative District van Breda

Amvest en VB Bouw vinden elkaar in Backer+Rueb 

Amvest is ontwikkelaar en belegger. Het bedrijf, opgericht in 1997, kent twee aandeelhouders: Pensioenfonds Zorg en Welzijn (PFZW) en a.s.r. Aanvankelijk beheerde het uitsluitend huurwoningen, maar de laatste decennia is Amvest een gebiedsontwikkelaar pur sang. “Wij ontwikkelen integrale, gemengde gebieden, zoals het oude Philips-terrein Strijp-R in Eindhoven,” licht ontwikkelingsmanager Mark Vijgenboom toe. “DUIN in Almere en Cruquius in Amsterdam, waar we ook ons kantoor hebben. Maar ook grote, multifunctionele gebouwen, zoals de iconische Zalmhaventoren in Rotterdam. Het zijn ontwikkelingen waarmee we maatschappelijke waarde toevoegen aan de omgeving, maar tegelijk ook een gezond rendement genereren voor onze aandeelhouders a.s.r. en het PfZW. In totaal beheert Amvest zo’n 22.000 woningen, waarmee we meer dan 55.000 huurders – deels met zorgvraag – een fijn en comfortabel thuis bieden.” 

Domein van stoomlocomotieven

In 2017 verwierf Amvest het Backer+Rueb terrein in Breda, even ten noordwesten van het centraal station. Een bijzondere, historische plek waar ooit imposante stoomlocomotieven werden gefabriceerd. Overtuigd van de potentie, had Amvest de locatie al eerder aangekocht, maar ook weer verkocht – met terugkooprecht – toen bleek dat de vraag naar nieuwbouwwoningen niet zo urgent was in Breda. Mark: “Door een faillissement konden we het terrein in 2017 weer terugkopen; inmiddels was er wel degelijk behoefte aan woningbouw. Meer nog: de gemeente spoorde ons aan om een hogere dichtheid te realiseren, dus meer woningen te bouwen, dan we aanvankelijk voor ogen hadden. Breda wil op deze historische plek een tweede stadscentrum laten ontstaan, met bovenregionale aantrekkingskracht. Een Creative District, waar de stoere oude fabriekshallen – niet monumentaal, maar wel sterk sfeerbepalend – een belangrijke rol spelen”. 

Voor Breda, van Breda 

Met de wensen van de gemeente als onderlegger, werkte Amvest een bijzonder ambitieus plan uit. Ook de wensen en visie van bewoners en bedrijven uit de omgeving zijn daarin via verschillende inspiratiesessies meegenomen. Dat resulteerde uiteindelijk in een viertal kenwaarden die het nieuwe stadsdeel moeten kenmerken: lef, levendig, speels en connected.

Stedelijk wonen en werken 

Het nieuwe Backer+Rueb wordt een veelzijdig, levendig, stedelijk gebied waar wonen, werken en ontmoeten moeiteloos in elkaar overgaan. De nieuwe wijk wordt in fasen ontwikkeld. Mark schetst de grote lijnen. “We realiseren verschillende typen woningen, zo’n 500 in totaal, voor alle mogelijke doelgroepen. In de eerste fase worden 70 woningen, horeca en werkplekken gerealiseerd. Ruime stadswoningen in het oude kantoorgebouw. Daarboven komt een volume met kleinere appartementen. Aan de ene kant van de grote fabriekshal worden heel bijzondere atelierwoningen gebouwd voor de creatieve makers die zich hier willen vestigen. Aan de andere kant royale stadswoningen. En aan de kade tot slot verrijst een 8-laags gebouw met appartementen en enkele penthouses.”

Nieuw leven voor industrieel erfgoed 

De grote hal (de Groote Draaierij en Montagewerkplaats) blijft in zijn opvallende vorm behouden. Deze imposante hal krijgt een openbaar karakter en biedt ruimte aan creatieve invullingen voor en door de buurt en de stad Breda. Via een doorbraak in het kantoorgebouw ontstaat er een directe verbinding tussen de Speelhuislaan en het (horeca)plein aan de kade. De kleine hal (Expeditie en Magazijn) wordt zorgvuldig gerestaureerd en biedt ruimte aan inspirerende werkplekken voor de nieuwe makers. In de ‘Lamonthal’, met haar kenmerkende zaagtanddak, waar ooit grote verwarmingsketels werden geproduceerd, komen zelfstandige werkruimtes voor ondernemers, ambachtslieden en designers. Daarboven ‘zweeft’ straks een volume met kantoorruimtes of woningen. De kop van deze hal, fraai gelegen aan het water en een klein park, is gereserveerd voor een bijzonder en aantrekkelijk horeca-concept. 

Groen, gezond, natuurinclusief

“Wat we voor ogen zien is een hechte community die echt met elkaar samenleeft,” vervolgt Mark. “Bewoners die naar elkaar omkijken en bedrijven die met elkaar samenwerken en samen bij willen dragen aan het ontstaan van het Creative District. In een groene, gezonde en natuurinclusieve omgeving die uitnodigt tot ontmoeting en verbinding. Een omgeving waarin mensen – bewoners, ondernemers en bezoekers – centraal staan en de auto zoveel mogelijk uit het zicht blijft.” 

Bouwteampartner VB Bouw

Op basis van het voorlopig ontwerp en een bouwkostenraming werden in 2022 drie partijen uitgenodigd om zich te presenteren als mogelijke bouwteampartner. “VB Bouw heeft ons het krachtigst weten te overtuigen. Het nieuwe bedrijf was op dat moment pas een jaar of twee actief in Breda, maar wij kenden directeur Jeroen de Bekker van eerdere samenwerkingen. Hij heeft met zijn team de uitdaging die wij hem voorlegden met heel veel enthousiasme en voortvarendheid opgepakt. Wat bij de selectie ook een rol speelde, is het feit dat de bouwgerelateerde zusterbedrijven binnen de solide VB Groep welkome expertise kunnen inbrengen. Van Miltenburg Bouw bijvoorbeeld, dat kennis en ervaring heeft in restauraties. En wellicht dat ook de ervaring die zuster Huybregts Relou opdoet bij de transformatie van het Campina-terrein in Eindhoven – in meerdere opzichten vergelijkbaar met Backer+Rueb – van toegevoegde waarde kan zijn binnen het bouwteam.”

Uitdagingen 

Zoals het er nu naar uitziet, zullen in 2025 de restauratie- en bouwactiviteiten beginnen, waarna in 2027 de eerste woningen en commerciële ruimten kunnen worden opgeleverd. De opgave waar Mark en VB Bouw nu eerst voor staan, is de uitwerking van het technisch ontwerp binnen het bouwkostenbudget. “Voor de realisatie van de gehele ontwikkeling moeten we nog wel een aantal uitdagingen aanpakken,” besluit Mark. “Zo vraagt het ondergronds parkeren een enorme investering, die niet in verhouding staat met de waarde die eraan wordt toegekend. De stoere, industriële gebouwen zijn bepalend voor de sfeer, maar brengen onvermijdelijk ook minder fijne verrassingen. Zo hebben we de constructie van de Lamonthal volledig moeten schoonstralen en opnieuw moeten conserveren, omdat de oude verflaag het schadelijke chroom-6 bleek te bevatten. Maar dit krijgen we allemaal wel getackeld. Een uitdaging van heel andere aard waar we nu en de komende jaren druk mee zijn, is het werven van de juiste ondernemers die invulling kunnen en willen geven aan het concept van het Creative District dat ons en Breda voor ogen staat.”